ادویه چیست؟ معرفی انواع ادویه‌، کاربرد و خواص آن‌ها

انواع ادویه‌ از دیرباز نقش مهمی در فرهنگ‌های غذایی و درمانی ملل مختلف ایفا کرده‌اند. این ترکیبات معطر، که از بخش‌های مختلف گیاهان مانند دانه، ریشه، برگ یا پوست تهیه می‌شوند، نه‌تنها طعم و بویی دل‌پذیر به غذاها می‌بخشند، بلکه دارای خواص دارویی و تغذیه‌ای قابل توجهی نیز هستند.

در طول تاریخ، تجارت انواع ادویه‌ عامل شکل‌گیری مسیرهای تجاری بزرگ و حتی گاه درگیری‌های سیاسی بوده است. امروزه شناخت دقیق‌تر ادویه‌ها، کاربردهای متنوع آن‌ها در آشپزی و خواص سلامتی‌بخش‌شان، می‌تواند به بهبود سبک تغذیه و افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان منجر شود.

در این مقاله، ابتدا به تعریف ادویه و تفاوت آن با طعم‌دهنده‌ها می‌پردازیم، سپس تاریخچه ادویه را بررسی کرده و انواع ادویه‌ را به‌عنوان بخشی از محصولات ارگانیک، معرفی می‌کنیم. علاوه‌بر این، ذیل هر ادویه، کاربردهای آن در آشپزی و خواصشان بررسی خواهد شد.

ادویه چیست؟

از نظر علمی، ادویه (Spices) به قسمت‌های خشک‌شده گیاهان (مانند دانه، پوست، ریشه، برگ، یا میوه) گفته می‌شود که به‌دلیل دارابودن ترکیبات شیمیایی خاص مانند روغن‌های فرار، آلکالوئیدها، یا فلاونوئیدها، دارای طعم، عطر، یا خواص دارویی هستند. این ترکیبات معمولاً برای طعم‌دهی، رنگ‌دهی، یا نگهداری غذا و همچنین در کاربردهای دارویی و صنعتی استفاده می‌شوند.

به‌طور کلی، انواع ادویه از گیاهان مختلف (اغلب از تیره‌های گیاهی خاص مانند زنجبیلیان، چتریان، یا نعناعیان) به دست می‌آیند و با فرآیندهایی مانند خشک‌کردن، آسیاب‌کردن، یا استخراج، آماده مصرف می‌شوند. برخلاف سبزیجات معطر (مانند جعفری یا گشنیز تازه)، ادویه‌ها معمولاً به‌صورت خشک و با غلظت بالاتر ترکیبات فعال ارائه می‌شوند.

انواع ادویه از نظر منشاء گیاهی به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• دانه‌ها: مانند گشنیز، زیره، خردل.
• میوه‌ها: مانند فلفل سیاه، رازیانه.
• پوست: مانند دارچین.
• ریشه‌ها: مانند زنجبیل، زردچوبه.
• برگ‌ها: مانند ریحان، نعناع.
• گل‌ها: مانند زعفران، میخک.

برخی از انواع ادویه‌ مانند فلفل سیاه می‌توانند به‌صورت کامل نگهداری شده و در زمان مصرف آسیاب شوند، در‌حالی‌که برخی دیگر مانند زردچوبه عمدتاً به‌صورت پودر فروخته می‌شوند. ادویه‌های کامل خشک‌شده ماندگاری بالاتری دارند، اما انواع ادویه‌ تازه مانند زنجبیل، طعم قوی‌تری داشته و در آشپزی خاص‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرند.

تفاوت ادویه با طعم‌دهنده‌ها

انواع ادویه‌ و طعم‌دهنده‌ها هر دو به‌منظور افزایش طعم غذا استفاده می‌شوند، اما تفاوت‌های اساسی بین آن‌ها وجود دارد. انواع ادویه‌ مواد طبیعی هستند که از بخش‌های مختلف گیاهان به دست می‌آیند و عمدتاً به‌صورت خشک‌شده مصرف می‌شوند.

در مقابل، طعم‌دهنده‌ها می‌توانند طبیعی یا مصنوعی باشند و به‌صورت ترکیبات شیمیایی یا عصاره‌های تغلیظ‌شده تولید شوند. این مواد به‌طور خاص برای تقلید یا تقویت طعم‌های خاص طراحی شده‌اند و معمولاً در مقادیر بسیار کم استفاده می‌شوند.

تاریخچه ادویه

تاریخچه انواع ادویه‌ به هزاران سال پیش باز می‌گردد و با تمدن‌های کهن گره خورده است. تجارت ادویه از حدود 2000 سال پیش از میلاد در شبه‌قاره هند و خاورمیانه با موادی چون دارچین و فلفل سیاه آغاز شد. مصریان باستان از گیاهان معطر برای آشپزی و مومیایی‌کردن استفاده می‌کردند و تقاضای آن برای ادویه‌های کمیاب، تجارت جهانی آن را رونق داد.

در بین‌النهرین، میخک از 1700 سال پیش از میلاد کاربرد داشته و در متون کهن مصر، چین و هند (مانند پاپیروس ابرس، 1550 ق.م) کاربرد انواع ادویه‌ ثبت شده است. تا 1000 سال پیش از میلاد، سیستم‌های پزشکی مبتنی بر گیاهان در چین، کره و هند شکل گرفت که با جادو، مذهب و حفظ غذا مرتبط بود.

در قرون وسطی، انواع ادویه‌ مانند فلفل سیاه، دارچین و جوز هندی در اروپا کالاهایی گران‌بها بودند و برای تعادل «اخلاط» در پزشکی و ارتباط با رفتن «بهشت» استفاده می‌شدند. ونیز از قرن هشتم تا پانزدهم بر تجارت ادویه تسلط داشت و سالانه هزار تن فلفل و ادویه وارد اروپا می‌کرد.

در دوره مدرن اولیه، کاوشگرانی چون «واسکو دا گاما» (1499) و «کریستف کلمب» مسیرهای جدیدی برای تجارت ادویه از هند و قاره آمریکا گشودند و ادویه‌هایی مانند وانیل و فلفل چیلی را معرفی کردند. این تحولات تا قرن نوزدهم تجارت ادویه را سودآور نگه داشت و تأثیر عمیقی بر فرهنگ و اقتصاد جهانی گذاشت.

امروزه، تجارت ادویه دیگر انحصاری نیست و استفاده از آن‌ در آشپزی، پزشکی و صنایع مختلف گسترده‌تر شده است. تحقیقات مدرن نیز فواید انواع ادویه‌ را تایید کرده و استفاده متوسط از آن‌ها را توصیه می‌نمایند.

انواع ادویه‌ها، خواص و کاربرد

تعداد دقیق انواع ادویه در جهان به‌دلیل تنوع طبیعی، طبقه‌بندی‌های مختلف گیاه‌شناسی و روش‌های محلی نام‌گذاری، به‌طور دقیق مشخص نیست، اما به‌طور کلی می‌توان گفت بیش از 100 نوع ادویه اصلی در جهان شناسایی شده‌اند که از بخش‌های مختلف گیاهان استخراج می‌شوند. اگر انواع ترکیبی (مثل کاری، پنج‌ادویه‌ چینی، یا گرام ماسالا) و زیرگونه‌های محلی (مثلاً فلفل سیاه مالابار در برابر فلفل سیاه تلوری) را نیز در نظر بگیریم، تعداد به چند‌صد نوع می‌رسد. در این آدرس می‌توانید لیست کامل انواع ادویه‌ را براساس حروف الفبا به‌شکل انگلیسی ببینید.

در ادامه ادویه‌هایی را که به‌شکل رایج‌تری در ایران و جهان استفاده می‌شوند را معرفی کرده و خواص و کاربردهای هریک را بررسی می‌کنیم. لازم به ذکر است که در این مقاله ادویه‌های منفرد معرفی می‌شوند و ادویه‌های ترکیبی در مقاله «انواع ادویه ترکیبی» مورد بحث قرار می‌گیرند. همچنین اگرچه نمک خوراکی به‌شکل رایج ادویه در نظر گرفته می‌شود، اما ازآنجا‌که از گیاه به دست نمی‌آید در حقیقت ادویه نیست و در این مقاله بررسی نمی‌شود.

در میان معروف‌ترین انواع ادویه‌ می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

دارچین (Cinnamon)

دارچین، از پوست داخلی شاخه‌های درخت Cinnamomum به دست می‌آید که بومی مناطق گرمسیری هند و سری‌لانکا است. این نوع از انواع ادویه با طعم شیرین و معطرش، قدمتی بیش از ۴۰۰۰ سال دارد و در تمدن‌های باستانی مصر، چین و هند مورد استفاده قرار می‌گرفت. برای تولید دارچین، پوست نازک شاخه‌ها را جدا کرده و پس از خشک‌کردن، به‌صورت لوله‌های نازک و معطر درمی‌آورند.

Ceylon cinnamon یا «دارچین سیلان» ملایم‌تر و مرغوب‌تر است و Cassia cinnamon نوع رایج‌تر و ارزان‌تر این ادویه در بازار محسوب می‌شود.

مهم‌ترین ترکیب موثر دارچین، «سینامالدهید» (Cinnamaldehyde) است که خواص ضد التهابی، ضد قارچی و ضد باکتریایی دارد.

این نوع از انواع ادویه در آشپزی برای عطردهی به غذاها و شیرینی‌پزی کاربرد دارد و همچنین در طب سنتی برای کاهش قند خون، بهبود گردش خون و تسکین دردهای معده استفاده می‌شود.

برای تهیه چوب دارچین اصل می‌توانید به فروشگاه ما سر بزنید.

زردچوبه (Turmeric)

زردچوبه نوعی از انواع ادویه است که از ریشه خشک‌شده گیاه Curcuma longa به دست می‌آید که در شمال هند و جنوب شرق آسیا کشت می‌شود. این ادویه با رنگ زرد روشن و طعم تلخ-شیرین خود، بیش از ۴۰۰۰ سال در طب آیورودا و آشپزی هندی استفاده شده است.

مهم‌ترین ترکیب زردچوبه، «کورکومین» (Curcumin) است که خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد التهابی و ضد سرطانی دارد. زردچوبه به کاهش التهاب، بهبود عملکرد کبد و حفظ سلامت مغز کمک می‌کند. همچنین به‌عنوان یک ماده نگهدارنده طبیعی در غذاها استفاده می‌شود. در سال‌های اخیر تحقیقات گسترده‌ای درباره این نوع از انواع ادویه انجام شده است که فواید آن را به‌خصوص در زمینه کاهش التهاب نشان می‌دهد.

زردچوبه در آشپزی خاورمیانه‌ای نیز کاربرد گسترده‌ای دارد و در تهیه انواع خورش‌ها و چاشنی‌ها به کار می‌رود. برای خرید زردچوبه باکیفیت می‌توانید به کهیلا اعتماد کنید.

زعفران (Saffron)

زعفران، گران‌ترین ادویه جهان، از کلاله‌های گل Crocus sativus به دست می‌آید که در مناطق خشک و مرتفع ایران، یونان و خاورمیانه رشد می‌کند. هر گل، تنها سه کلاله دارد و برای تولید یک کیلوگرم زعفران، حدود ۱۵۰,۰۰۰ گل نیاز است. زعفران با رنگ قرمز و عطر منحصربه‌فرد خود، در آشپزی ایرانی، هندی و اسپانیایی کاربرد دارد.

ترکیبات موثر زعفران شامل «کروسین» (Crocin) و «سافرانال» (Safranal) است که خواص آرام‌بخش، ضد افسردگی و آنتی‌اکسیدانی دارند. زعفران به بهبود خلق‌وخو، تقویت سیستم عصبی و کاهش علائم PMS کمک می‌کند و در طب سنتی برای درمان بیماری‌های تنفسی نیز استفاده می‌شود.

فروشگاه کهیلا، زعفران را به‌صورت دختر پیچ و زعفران نگین عرضه می‌کند.

آویشن (Thyme)

آویشن، برگ خشک‌شده گیاه Thymus vulgaris است که در مناطق مدیترانه‌ای و خاورمیانه رشد می‌کند. این نوع از انواع ادویه با طعم تند و معطر خود، در آشپزی مدیترانه‌ای و غذاهای گوشتی کاربرد دارد.

آویشن حاوی ترکیب «تیمول» (Thymol) است که خواص ضد باکتریایی، ضد قارچی و ضدعفونی‌کننده دارد. این نوع از انواع ادویه به تسکین علائم سرماخوردگی، بهبود تنفس و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین در صنایع آرایشی و بهداشتی به‌عنوان یک ماده ضدعفونی‌کننده استفاده می‌شود. آویشن به‌دلیل خواص ضد استرسی نیز در عطرسازی کاربرد دارد؛ همچنین می‌تواند سرفه را بهبود بخشد.

با تهیه آویشن باکیفیت، می‌توانید از این ادویه هم در غذا و هم برای درمان سرماخوردگی استفاده کنید.

گلپر (Heracleum persicum)

گلپر، با نام علمی Heracleum persicum، گیاهی است از خانواده چتریان که در مناطق کوهستانی ایران، افغانستان و نواحی آسیای مرکزی رشد می‌کند. دانه‌های این نوع از انواع ادویه، که بسیار نازک هستند، به‌عنوان ادویه در آشپزی ایرانی و خاورمیانه به کار می‌رود.

گلپر طعمی گرم، تند و کمی تلخ دارد که در خوراک‌های مختلف از جمله کباب، ترشی، سیب‌زمینی، عدس و باقلا به کار می‌رود؛ همچنین روی انار پاشیده می‌شود. این گیاه در مازندران با نام «کولیک» و در بختیاری با نام «کرسم» یا «کرسو» نامیده می‌شود.

این نوع از انواع ادویه برای تقویت سیستم گوارش، بهبود اشتها و کاهش نفخ شناخته شده است. مواد موثر آن شامل ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، اسیدهای چرب و ترکیبات فنولی است که اثرات ضد التهابی و مسکن دارند. گلپر همچنین در طب سنتی برای تسکین دردهای معده و مشکلات گوارشی مفید است.

پول بیبر (Aleppo pepper)

پول بیبر که به نام فلفل حلبی (Aleppo pepper) نیز معروف است، نوعی فلفل خشک‌شده است که به‌طور سنتی از فلفل‌های قرمز با طعم تند متوسط به دست می‌آید. ظاهر گیاه شبیه به فلفل دلمه‌ای است. پس از نیمه‌خشک‌شدن، دانه‌های داخل آن را بیرون آورده، بقیه قسمت‌ها را خرد کرده و پس آغشته‌کردن به روغن و نمک، بسته‌بندی می‌کنند.

این نوع از انواع ادویه از منطقه حلب سوریه به جهان معرفی شد و طعمی تند، میانه و کمی شیرین دارد که ملایم‌تر و روغنی‌تر از فلفل قرمز خردشده معمولی است و کمی طعم شور و شبیه کشمش دارد. پول بیبر را می‌توان به‌جای پاپریکا یا فلفل قرمز استفاده کرد.

این ادویه در آشپزی کشورهای خاورمیانه، مخصوصا ترکیه بسیار محبوب است و در انواع غذا از جمله استیک، کباب‌ها و سالادها استفاده می‌شود. پول بیبر تا قرن 19 و 20 به‌شکل نادر در اروپا و آمریکا استفاده می‌شد.

مواد موثره اصلی این نوع از انواع ادویه شامل «کپسایسین» است که به‌عنوان یک ضد التهاب طبیعی و تقویت‌کننده متابولیسم عمل می‌کند.

پول بیبر ترکی ارائه‌شده توسط کهیلا، بسیار باکیفیت است.

اورگانو (Oregano)

اورگانو یا پونه کوهی با نام علمی Origanum vulgare، گیاهی است از خانواده نعناعیان که در مناطق مدیترانه‌ای، آسیای غربی و شمال آفریقا به‌طور طبیعی رشد می‌کند. برگ‌های خشک‌شده این نوع از انواع ادویه به‌عنوان ادویه‌ای معطر در آشپزی‌های ایتالیایی، یونانی و خاورمیانه‌ای استفاده می‌شود. این گیاه طعمی گرم، تند و کمی تلخ دارد که به غذاهای گوشتی، پیتزا و سس‌های پاستا اضافه می‌شود.

مواد موثر موجود در اورگانو شامل «کارواکرول» (Carvacrol) و «تیمول» (Thymol) است که خواص آنتی‌اکسیدانی، ضد میکروبی و ضد التهابی دارند. اورگانو برای درمان مشکلات گوارشی، سرماخوردگی، تسکین دردها و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است. این گیاه در طب سنتی به‌عنوان یک داروی طبیعی برای کاهش التهاب و بهبود هضم شناخته می‌شود.

برای خرید این نوع از انواع ادویه می‌توانید به صفحه خرید ارگانو مراجعه کنید.

برگ بو (Bay laurel)

برگ بو، با نام علمی Laurus nobilis، درختی همیشه سبز است که به‌طور عمده در نواحی مدیترانه‌ای و مناطق گرمسیری رشد می‌کند. برگ‌های خشک‌شده این درخت به‌عنوان ادویه در پخت غذاها، به‌خصوص سوپ‌ها، خورش‌ها و سس‌ها استفاده می‌شود. برگ بو طعمی تلخ و معطر دارد.

مواد موثر این نوع از انواع ادویه شامل «اوژنول» (Eugenol) و «ساباتول»  (Sabinol) است که خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی دارند. این ادویه در میان انواع ادویه‌ در طب سنتی به‌عنوان درمانی برای اختلالات گوارشی، کاهش التهاب مفاصل و تسکین درد استفاده می‌شود. برگ بو همچنین در درمان مشکلات دستگاه تنفسی، تحریک اشتها و بهبود هضم موثر است.

برگ بوی کهیلا، یکی از انتخاب‌های خوبی است که می‌توانید داشته باشید.

پاپریکا (Paprika)

پاپریکا از میوه خشک‌شده و آسیاب‌شده گیاه Capsicum annuum، متعلق به خانواده بادنجانیان، به دست می‌آید. به‌عبارت دیگر، این نوع از انواع ادویه، فلفل خشک و آسیاب‌شده Capsicum است. این گیاه بومی قاره آمریکا بوده و پس از کشف قاره جدید به اروپا و سپس خاورمیانه و آسیا منتقل شد. پاپریکا می‌تواند شیرین، تند یا دودی باشد، بسته به‌نوع فلفل و روش فرآوری (مثل دودی‌کردن). رنگ قرمز آن از کاروتنوئیدها، به‌ویژه کپسایسین، ناشی می‌شود. بااین‌حال در بسیاری از موارد، پودر فلفل دلمه‌ای معمولی به‌عنوان پاپریکا به فروش می‌رسد.

پاپریکا سرشار از آنتی‌اکسیدان‌ها، ویتامین A و C است. مواد مؤثره آن کپسایسین(Capsaicin)، کپسوروبین (Capsorubin) و بتاکاروتن  (Beta-carotene) هستند. کپسایسین التهاب را کاهش داده و متابولیسم را تقویت می‌کند، به همین دلیل پاپریکا به سلامت قلب کمک می‌کند. بتاکاروتن، منبع ویتامینA، آنتی‌اکسیدان قوی‌ای است که ایمنی را بهبود می‌بخشد و کپسوروبین به رنگ‌دهی طبیعی کمک می‌کند.

در آشپزی، پاپریکا در گولاش مجارستانی، سوپ‌ها و گوشت کبابی برای طعم شیرین یا تند استفاده می‌شود. نوع دودی آن در غذاهای اسپانیایی محبوب است. به‌عنوان رنگ‌دهنده در سس‌ها و گاهی لوازم آرایشی کاربرد دارد. طعم و رنگ متمایز این نوع از انواع ادویه، غذاهای مدیترانه‌ای و خاورمیانه‌ای را تغییر می‌دهد.

شما می‌توانید پاپریکاری دودی و پاپریکاری خارجی را از فروشگاه کهیلا بخرید.

زنجبیل (Ginger)

زنجبیل یا زنجفیل از ریزوم (ساقه زیرزمینی) گیاه Zingiber officinale، از خانواده زنجبیلیان، به دست می‌آید. این گیاه بومی جنوب شرق آسیا است و قرن‌ها در هند و چین کشت می‌شده است. این نوع از انواع ادویه دارای ترکیبات فعال مثل جینجرول (Gingerol)، شوگائول (Shogaol) و پارادول (Paradol) است.

جینجرول خواص ضد تهوع و ضد التهابی دارد، بنابراین زنجبیل تهوع بارداری یا شیمی‌درمانی را کاهش داده و درد مفاصل را تسکین می‌دهد. شوگائول به هضم غذا کمک کرده و گوارش را بهبود می‌بخشد. پارادول هم ممکن است قند خون را تنظیم کند.

در آشپزی، زنجبیل در غذاهای آسیایی، چای، نان زنجبیلی و دسرها به‌صورت تازه یا پودر استفاده می‌شود. طعم تند و گرم این نوع از انواع ادویه به سوپ‌ها و خورش‌ها مزه‌ای خاص می‌بخشد. در طب سنتی، برای درمان سرماخوردگی و تقویت ایمنی به‌کار می‌رود. زنجبیل به‌دلیل عطر قوی‌اش در شیرینی‌پزی هم پرکاربرد است.

پودر زنجفیل کهیلا، با کیفیت بالایی تهیه شده و شما می‌توانید آن را از همین سایت بخرید.

زیره سبز (Cumin)

زیره سبز از دانه‌های خشک‌شده گیاه Cuminum cyminum، از خانواده جعفری‌سانان، به دست می‌آید و با نام کراویه هم شناخته می‌شود. این نوع از انواع ادویه بومی شرق مدیترانه و هند است و تاریخچه‌ای چند هزار ساله در آشپزی و طب دارد. دانه‌های زیره حاوی ترکیبات فعال مثل کومینالدهید (Cuminaldehyde)، لیمونن (Limonene) و فلاونوئیدها (Flavonoids) هستند.

کومین آلدهید به هضم غذا کمک کرده و نفخ را کاهش می‌دهد، به همین دلیل زیره برای مشکلات گوارشی و بی‌اشتهایی مفید است. لیمونن خواص ضدمیکروبی دارد و عفونت‌ها را مهار می‌کند. فلاونوئیدها هم آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که التهاب را کم کرده و ممکن است قند خون را تنظیم کنند. به‌طور کلی زیره سبز بیشتر به عنوان طعم‌دهنده در آشپزی کاربرد دارد.

در آشپزی خاورمیانه، هند و مکزیک، زیره در ادویه‌هایی مثل کاری و چیلی و در پلو، خورش‌ها و نان کاربرد دارد. طعم خاکی و گرم آن به پنیرهای محلی عطر می‌دهد. در طب سنتی، این نوع از انواع ادویه به‌صورت چای برای گوارش و کم‌خونی مصرف می‌شود و طعم غذاها را متمایز می‌کند.

برای خرید گرانول زیره سبز و خرید پودر زیره سبز، به فروشگاه مراجعه کنید.

زیره سیاه (caraway)

زیره سیاه که به آن «رازیانه نصف‌النهار»، زیره ایرانی (Carum carvi) و زیره کرمانی هم گفته می‌شود، میوه گیاه زیره سیاه است که از خانواده Apiaceae محسوب می‌شود، اما معمولا آن را به‌عنوان دانه معرفی می‌کنند. این نوع از انواع ادویه قبل از پودرکردن به‌شکل داس باریک و به رنگ خاکستری قهوه‌ای است.

زیره سیاه با زیره سبز از نظر جنس، گونه، نوع اسانس و ترکیبات تفاوت دارد. زیر سبز دارای طعم بسیار تندتر است و همچنین قد کوتاه‌تر، حجیم‌تر و عطر کمتری دارد. همچنین از نظر خواص و مصارف نیز این دو نوع زیره با هم فرق دارند.

کاروای (زیره سیاه) حاوی مواد مؤثره‌ای از جمله کاروون، لیمونن، و ترکیبات فلاونوئیدی است که خواص دارویی متعددی به آن می‌بخشد. این گیاه به‌دلیل اثرات ضد نفخ، ضد اسپاسم، و تسهیل‌کننده هضم، در درمان مشکلات گوارشی مانند کولیک معده کودکان کاربرد دارد. همچنین، می‌تواند درد قاعدگی را تخفیف دهد. این نوع از انواع ادویه برای رفع اسهال، نفخ و سندروم روده استفاده می‌شود و بیشتر از زیره سبز خواص درمانی دارد.

رازیانه (Fennel)

رازیانه با نام علمی Foeniculum vulgare دانه گیاهی معطر و چندساله از خانواده چتریان است. این گیاه مانند کرفس دارای پیاز سفید و ساقه بلند است. دانه رازیانه که به‌عنوان یکی از انواع ادویه کاربرد دارد، طعمی مشابه با شیرین بیان دارد. خاستگاه آن نواحی مدیترانه‌ای است و امروزه در بیشتر نقاط جهان کشت می‌شود.

مواد مؤثره اصلی این نوع از انواع ادویه شامل آنتول (Anethole)، فنچون (Fenchone) و استراگول (Estragole) است. این ترکیبات خاصیت ضد نفخ، ضد اسپاسم و افزایش‌دهنده ترشحات گوارشی دارند. به همین دلیل هم رازیانه برای بهبود هضم، کاهش دردهای قاعدگی، افزایش شیر مادر و تعادل هورمونی در زنان مفید است.

این نوع از انواع ادویه در آشپزی در ترکیب انواع ماسالاها و کاری‌ها و ادویه‌های ترکیبی استفاده می‌شود و در درست‌کردن نوعی نقل هم کاربرد دارد.

انیسون (بادیان رومی) (Anise)

انیسون (بادیان) از دانه‌های گیاه Pimpinella anisum، از خانواده جعفری‌سانان، به دست می‌آید. این گیاه بومی شرق مدیترانه و خاورمیانه است که بسیار شبیه به رازیانه بوده و از گذشته‌های دور در ایران (مخصوصا منطقه سیستان) مورد استفاده بوده است. نوع خاصی از انیستون با نام بادیان رومی با دانه‌هایی سبز، گلابی‌شکل و کوچک که قسمت فوقانی آن نوک‌تیز است، شناخته می‌شود. دانه بادیان رومی دارای ده شیار است، درحالی‌که زیره هشت شیار دارد.

مواد مؤثره این نوع از انواع ادویه شامل آنتول (Anethole)، لینالول (Linalool) و متوکسی‌فنل (Methoxyphenol) است. آنتول خواص گوارشی و آرام‌بخش دارد، بنابراین انیسون نفخ معده را تسکین داده و خواب را بهبود می‌بخشد. لینالول ضد میکروبی است و به سلامت تنفسی کمک می‌کند. متوکسی‌فنل به گیاه طعم شیرین می‌دهد.

در آشپزی، انیسون در شیرینی‌پزی (مثل بیسکویت)، نان‌ها و دسرها استفاده می‌شود. در خاورمیانه، به‌صورت چای یا عرق برای آرامش مصرف می‌شود. در طب سنتی، برای سرفه و مشکلات تنفسی به‌ کار می‌رود و گاهی در محصولات آرایشی استفاده می‌شود.

تخم شنبلیله (Fenugreek Seeds)

تخم شنبلیله از انواع ادویه‌ است که از دانه‌های گیاه Trigonella foenum-graecum یا همان شنبلیه از خانواده باقلائیان، به دست می‌آید. بومی خاورمیانه، هند و شمال آفریقا بوده و از دوران باستان در آشپزی و طب سنتی استفاده می‌شده است. این دانه‌ها برخلاف خود گیاه شنبلیله، زردرنگ و تلخ هستند و از گل این گیاه جدا می‌شوند.

مواد مؤثره تخم شنبلیله شامل ساپونین‌ها (Saponins)، آلکالوئیدها (Alkaloids) و فیبرهای محلول (Soluble Fibers) است. ساپونین‌ها قند خون و کلسترول را کاهش می‌دهند، به همین دلیل شنبلیله برای دیابت مفید است. آلکالوئیدها (مثل تریگونلین) به هضم غذا کمک کرده و التهاب را کم می‌کنند و مسئول مزه تلخ آن هستند. فیبرهای محلول هم گوارش را بهبود داده و یبوست را تسکین می‌دهند.

تخم این گیاه در آشپزی هندی و خاورمیانه‌ای، در ادویه‌جات مثل کاری، نان و خورش‌ها استفاده می‌شود. همچنین در طب سنتی، برای افزایش شیر مادر، درمان مشکلات پوستی، سوزش معده و تقویت مو مصرف می‌شود.

تخم شوید (Dill Seeds)

تخم شوید از دانه‌ گیاه Anethum graveolens یا همان شوید که از خانواده جعفری‌سانان است، می‌باشد. این نوع از انواع ادویه‌ بومی مدیترانه، جنوب روسیه و غرب آسیا است و تاریخچه‌ای طولانی دارد. تخم‌های گیاه شوید کوچک و معطرند و از گل آن جدا می‌شوند.

مواد مؤثره تخم شوید شامل کاروون (Carvone)، لیمونن (Limonene) و فلاونوئیدها (Flavonoids) است. کاروون به تسکین نفخ و اسپاسم معده کمک می‌کند، بنابراین شوید برای مشکلات گوارشی مفید است. لیمونن خواص ضد میکروبی دارد و عفونت‌ها را مهار می‌کند. فلاونوئیدها هم آنتی‌اکسیدان هستند و التهاب را کاهش می‌دهند.

در آشپزی، تخم شوید در ترشی‌ها، نان‌ها، سوپ‌ها و غذاهای دریایی خاورمیانه و اروپا استفاده می‌شود. طعم گرم و کمی تند آن به سس‌ها و خورش‌ها عطر می‌دهد. در طب سنتی، این نوع از انواع ادویه به‌صورت چای برای آرامش و بهبود خواب مصرف شده و گاهی برای تسکین درد قاعدگی به‌کار می‌رود.

تخم گشنیز (Coriander Seeds)

تخم گشنیز از دانه‌های گیاه Coriandrum sativum یا همان گشنیز از خانواده جعفری‌سانان، به دست می‌آید. بومی خاورمیانه، جنوب اروپا و شمال آفریقا بوده و از قدیمی‌ترین ادویه‌های شناخته‌شده است. دانه‌های آن به رنگ خاکی و خشک هستند.

مواد مؤثره این نوع از انواع ادویه شامل لینالول (Linalool)، پینن (Pinene) و اسیدهای چرب (Fatty Acids) است. لینالول خواص آرام‌بخش و ضد التهابی دارد، بنابراین گشنیز به کاهش اضطراب و بهبود گوارش کمک می‌کند. پینن ضد باکتری است و سلامت دستگاه تنفسی را تقویت می‌کند. اسیدهای چرب هم کلسترول را کاهش می‌دهند.

در آشپزی، در خورش‌ها، ترشی‌ها و نان‌های خاورمیانه و هند استفاده می‌شود. طعم گرم و مرکباتی آن به گوشت و سبزیجات عطر می‌بخشد. در طب سنتی، این نوع از انواع ادویه برای تسکین نفخ و تقویت معده به‌صورت چای مصرف می‌شود و گاهی در محصولات آرایشی کاربرد دارد.

جوز هندی (Nutmeg)

جوز هندی یکی از انواع ادویه‌های نسبتا رایج است که از آسیاب‌کردن دانه درخت جوز بویا، از خانواده جوزهندی‌سانان، به دست می‌آید. این ادویه بومی جزایر ملوک اندونزی بوده و در مناطق گرمسیری کشت می‌شود. دانه‌های آن قهوه‌ای و معطر هستند و با پوششی سخت و قهوه‌ای احاطه شده‌اند؛ آن‌ها بزرگ و شبیه به تخم‌مرغ هستند.

مواد مؤثره این نوع از انواع ادویه میریستیسین (Myristicin)، سابینن (Sabinene) و اوژنول (Eugenol) است. میریستیسین خواص آرام‌بخش دارد و به بهبود خواب و کاهش اضطراب کمک می‌کند. سابینن ضد التهاب است و گوارش را تقویت می‌کند. اوژنول هم خواص ضد درد و ضد باکتری دارد و برای سلامت دهان مفید است.

در آشپزی، جوز هندی در دسرها، سس‌ها (مثل بشامل) و غذاهای خاورمیانه‌ای و اروپایی استفاده می‌شود. در طب سنتی، برای تسکین معده و تقویت ذهن مصرف می‌شود، اما در مقادیر زیاد سمی است. به‌طور کلی اثرات درمانی جوز هندی بیشتر در طب سنتی مطرح است تا طب جدید.

خردل (Mustard)

خردل از دانه‌های گیاه Brassica (مثل B. nigra یا B. juncea) تهیه می‌شود. این نوع از انواع ادویه، بومی مدیترانه و آسیا بوده و دانه‌های آن سفید، قهوه‌ای یا سیاه هستند. دانه‌های خردل معمولا با آب، سرکه، نمک، آبلیمو و ادویه‌جات و چاشنی‌های مختلف ترکیب می‌شوند تا سس خردل را بسازند که شیوه عمده استفاده از این دانه‌ها است. خردلی که معمولا در ایران استفاده می‌شود، از نوع سفید است (که سس آن زردرنگ است)؛ اما انواع قهوه‌ای و سیاه آن هم وجود دارند. طعم خردل تند و شیرین است.

مواد مؤثره آن شامل گلوکوسینولات‌ها (Glucosinolates)، سینیگرین (Sinigrin)و ایزوتیوسیانات‌ها (Isothiocyanates) است. گلوکوسینولات‌ها و ایزوتیوسیانات‌ها خواص ضد سرطانی و ضد میکروبی دارند و به سلامت تنفسی کمک می‌کنند. سینیگرین طعم تند خردل را ایجاد کرده و متابولیسم را تقویت می‌کند.

در آشپزی، دانه یا سس خردل در غذاهای هندی، اروپایی و آمریکایی برای طعم‌دارکردن گوشت، ساندویچ‌ها و ترشی‌ها استفاده می‌شود. در طب سنتی، ضماد خردل برای تسکین درد عضلانی و بهبود گردش خون به‌ کار می‌رود. این نوع از انواع ادویه گاهی در محصولات پوستی برای تحریک پوست استفاده می‌شود.

خسرودار (Galangal)

ادویه خسرودار یا خولنجان از ساقه‌های زمینی (ریزوم) قهوه‌ای مایل به قرمز این گیاه که از خانواده زنجبیلیان (Zingiberaceae) و بومی جنوب شرق آسیا به‌ویژه چین و اندونزی است، به دست می‌آید. این ادویه به‌دلیل عطر تند و طعم فلفلی-مرکباتی‌اش که شبیه زنجبیل اما قوی‌تر است، در آشپزی و طب سنتی کاربرد دارد. گاهی به آن ریشه جوز گفته می‌شود، اما ربطی به جوز هندی ندارد. قسمت داخلی ریزوم که از آن ادویه استخراج می‌شود، به رنگ نخودی است.

مواد موثره خسرودار (Galangal) شامل فلاونوئیدها (مانند گالانجین)، سینئول، و اوژنول هستند که خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و ضد میکروبی دارند. خولنجان برای بهبود گوارش، کاهش نفخ، تسکین آرتریت و تقویت قوای جنسی مؤثر است. در آشپزی تایلندی و مالزیایی، ریزوم تازه یا پودر آن به سوپ، کاری و ترشی اضافه می‌شود. دمنوش خولنجان برای رفع سرماخوردگی و تهوع کاربرد دارد و گاهی در عطرسازی استفاده می‌شود.

زنیان (Ajwain)

زنیان با نام علمی Trachyspermum ammi شناخته شده و به آن نانخواه هم می‌گویند؛ گیاهی از خانواده چتریان با میوه‌های (دانه‌های) کوچک قهوه‌ای است که طعمی تند و عطری شبیه به آویشن دارد. نانخواه بومی ایران است.

مواد مؤثره این نوع از انواع ادویه تیمول (Thymol)، پاراسیمن (p-Cymene) و گاماترپینن (γ-Terpinene) هستند. این ترکیبات دارای خواص ضد باکتری، ضد قارچ و ضد نفخ‌اند. زینیان به هضم غذا کمک می‌کند، برای رفع سرفه و سرماخوردگی کاربرد دارد و در طب سنتی برای پاک‌سازی معده و دستگاه تنفسی توصیه شده است. در آشپزی هندی و ایرانی کاربرد زیادی دارد و گاهی با آب گرم یا عسل مصرف می‌شود.

سماق (Sumac)

سماق با نام علمی Rhus coriaria از آسیاب‌کردن گوشت و پوست میوه خشک‌شده درختچه‌ای از خانواده Anacardiaceae تهیه می‌شود که در مناطق کوهستانی و گرم ایران، ترکیه و مدیترانه می‌روید. پودر حاصل از میوه قرمز آن طعمی ترش و رنگی زیبا دارد.

مواد مؤثره این نوع از انواع ادویه شامل فلاونوئیدها (Flavonoids)، تانن‌ها (Tannins) و اسید گالیک (Gallic acid) هستند. این ترکیبات دارای خاصیت آنتی‌اکسیدانی، ضد باکتری و ضد التهاب‌اند. سماق در کاهش قند خون، کمک به سلامت قلب و کنترل چربی خون مفید است. در آشپزی ایرانی بر روی کباب و در ترکیب سالاد استفاده می‌شود و در طب سنتی برای رفع التهاب و تسکین گلو کاربرد دارد.

سماق کهیلا کاملا بدون هسته است و به همین دلیل کاملا نرم و پرخاصیت است.

سیاه‌دانه (Black Seed)

این نوع از انواع ادویه با نام علمی Nigella sativa از گیاهی گل‌دار از خانواده آلاله به دست می‌آید. آنچه به‌عنوان سیاه‌دانه می‌شناسیم، دانه‌های سیاه‌رنگ و معطر این گیاه است که در داخل میوه‌ای بزرگ و کپسول‌مانند، تعداد زیادی از آن‌ها وجود دارد. این ادویه در طب سنتی و اسلامی اهمیت زیادی دارد. سیاه‌دانه بومی جنوب غربی آسیاست و هزاران سال است که برای درمان استفاده می‌شود.

مواد مؤثر آن تیموکینون (Thymoquinone)، تیموهیدروکینون (Thymohydroquinone) و کارواکرول (Carvacrol) هستند. این ترکیبات خاصیت ضد التهاب، ضد سرطان، تقویت‌کننده ایمنی و محافظت از کبد دارند. سیاه‌دانه در طب سنتی برای بهبود آلرژی، دیابت، فشار خون و سلامت پوست کاربرد دارد. در آشپزی به‌ویژه نان‌های سنتی و ترشی‌جات استفاده می‌شود.

فلفل بهار (Allspice)

فلفل بهار، که با نام‌های «آل‌اسپایس» یا «فلفل جامائیکایی» نیز شناخته می‌شود، ادویه‌ای معطر و منحصر‌به‌فرد است که از میوه خشک‌شده درخت Pimenta dioica به دست می‌آید. این نوع از انواع ادویه، به‌اندازه نخود و به رنگ قهوه‌ای تیره است و طعمی ترکیبی از میخک، دارچین و جوز هندی دارد. اگرچه نام آن فلفل است، اما تندی ندارد و بیشتر به‌عنوان طعم‌دهنده در غذاهای مختلف استفاده می‌شود.

ادویه فلفل بهار در آشپزی جهانی، به‌ویژه در غذاهای هندی، عربی و ترکی، جایگاه ویژه‌ای دارد و در تهیه خورشت‌ها، سوپ‌ها، ترشی‌ها و حتی برخی کیک‌ها و شیرینی‌ها به کار می‌رود. از نظر دارویی، این نوع از انواع ادویه دارای خواص ضد التهابی، ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی است و به بهبود هضم، کاهش نفخ، تسکین دردهای عصبی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. برای حفظ عطر و طعم آن، توصیه می‌شود فلفل بهار را به‌صورت کامل نگهداری کرده و هنگام مصرف آسیاب کنید.

فلفل سیاه (Black Pepper)

فلفل سیاه، دانه‌های خشک‌شده گیاه Piper nigrum است که در جنگل‌های مرطوب هند و اندونزی می‌روید. این نوع از انواع ادویه به «شاه ادویه‌ها» شهرت دارد و با طعم تند و گرم خود، در تمامی آشپزی‌های جهان کاربرد دارد.

ترکیب اصلی فلفل سیاه، «پیپرین» (Piperine) است که خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی و تقویت‌کننده سیستم گوارشی دارد. فلفل سیاه به بهبود جذب مواد مغذی، تسکین مشکلات گوارشی و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین در طب سنتی برای درمان سرماخوردگی استفاده می‌شود.

این فلفل به‌دلیل خواص متعددش، یکی از پرطرفدارترین انواع ادویه‌ در سراسر جهان محسوب می‌شود. خرید فلفل سیاه برای هر خانه و آشپزخانه‌ای ضروری است.

فلفل قرمز

فلفل قرمز اصطلاحی کلی است که به انواع فلفل‌های قرمزرنگ اشاره دارد. این دسته شامل فلفل‌های تند مانند چیلی و فلفل‌های شیرین مانند فلفل دلمه‌ای قرمز می‌شود.​ برخلاف فلفل سیاه، نوع قرمز از دانه فلفل به دست نمی‌آید، بلکه پودرشده خود فلفل است.

شما می‌توانید فلفل قرمز کهیلا را با تندی کمتری نسبت به فلفل چیلی، از فروشگاه خریداری کنید.

فلفل چیلی(Chili pepper)

فلفل چیلی، که از میوه‌های خشک‌شده گیاهان خانواده Capsicum به‌ دست می‌آید، ادویه‌ای تند و پرکاربرد در آشپزی است. این نوع فلفل، یکی از انواع فلفل قرمز است.

ترکیب فعال آن، کپسایسین، مسئول تندی و خواص دارویی فلفل قرمز است. کپسایسین دارای خواص ضد التهابی و آنتی‌اکسیدانی است که به کاهش درد، بهبود گردش خون و تقویت سیستم ایمنی کمک می‌کند. همچنین، مصرف فلفل قرمز می‌تواند متابولیسم بدن را افزایش داده و در کنترل وزن مؤثر باشد.

در طب سنتی، از انواع ادویه فلفل قرمز برای درمان مشکلات گوارشی، تسکین دردهای عضلانی و بهبود سلامت قلب استفاده می‌شود.

فلفل قرمز نسبت به فلفل سیاه تند‌تر است و در انواع غذاها به‌عنوان ادویه کاربرد دارد. برای خرید فلفل چیلی با کیفیت می‌توانید به کهیلا اعتماد کنید.

فلفل سبز (Green pepper)

فلفل سبز، میوه نارس گیاهCapsicum است که دارای طعمی ملایم‌تر نسبت به فلفل قرمز است و در آشپزی به‌عنوان ادویه‌ای خوش‌طعم و معطر استفاده می‌شود. به‌عبارت دیگر اگر فلفل سبز برسد، تبدیل به فلفل قرمز می‌شود. البته نژادهایی از فلفل سبز هم وجود دارند که متفاوت از فلفل قرمز هستند و اندازه و تندی آن‌ها متفاوت است.

این فلفل حاوی ویتامین‌های A، C، K و مواد معدنی مانند پتاسیم و آهن است که به تقویت سیستم ایمنی، بهبود سلامت پوست و افزایش انرژی کمک می‌کنند. فلفل سبز دارای خواص آنتی‌اکسیدانی است که سبب کاهش التهاب و پیشگیری از بیماری‌های مزمن می‌شود. همچنین، مصرف آن می‌تواند به بهبود هضم غذا و افزایش متابولیسم بدن کمک کند. در طب سنتی، از فلفل سبز برای تقویت سلامت قلب، کاهش فشار خون و بهبود عملکرد گوارشی استفاده می‌شود.

این نوع فلفل را می‌توان همراه غذاهای گوشتی و یا سبزیجات پخت و یا آن را به‌شکل خام استفاده کرد.

فلفل سفید

فلفل سفید یکی از انواع ادویه‌های پرکاربرد در آشپزی است که از دانه‌های رسیده گیاه فلفل سیاه (Piper nigrum) تهیه می‌شود. در فرآیند تولید آن، پوست خارجی دانه‌ها جدا شده و سپس خشک می‌شوند، که نتیجه آن، طعمی ملایم‌تر و عطری متفاوت نسبت به فلفل سیاه است.​

از نظر خواص، فلفل سفید مانند فلفل سیاه است.

در آشپزی، فلفل سفید به‌ویژه در غذاهایی که نیاز به حفظ رنگ روشن دارند، مانند سس‌های سفید، سوپ‌ها و غذاهای دریایی، مورد استفاده قرار می‌گیرد. به‌دلیل طعم ملایم‌تر، در مقایسه با فلفل سیاه، در برخی غذاها ترجیح داده می‌شود.​

هل سبز (Elettaria cardamomum)

هل سبز، یکی از معطرترین و پرکاربردترین انواع ادویه است که به‌دلیل عطر و طعم قوی‌اش در آشپزی و طب سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گیاه به‌شکل درختچه‌ای از تیره زنجبیل‌ها است و میوه‌های آن به‌عنوان ادویه مصرف می‌شوند.

این نوع هل به بهبود هضم غذا کمک کرده و در درمان مشکلاتی مانند سوء هاضمه، تهوع و نفخ مؤثر است. همچنین، هل سبز دارای خواص آنتی‌اکسیدانی قوی است که به کاهش التهاب و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. مصرف آن می‌تواند به کاهش چربی خون و کنترل فشار خون کمک کند. علاوه‌بر این، هل سبز به‌دلیل خاصیت ضد باکتریایی‌اش در بهبود بوی بد دهان و حفظ سلامت دهان و دندان مؤثر است.

در طب سنتی، از هل سبز برای کاهش استرس و بهبود خلق‌وخو نیز استفاده می‌شود. این نوع هل در تهیه انواع غذاها، دسرها و نوشیدنی‌ها کاربرد دارد و به‌دلیل خواص متعددش، جایگاه ویژه‌ای در سبد غذایی بسیاری از خانواده‌ها دارد. ​

برای خرید هل اعلاء سبز می‌توانید از فروشگاه کهیلا بازدید کنید.

هل سفید

هل سفید در واقع همان هل سبز است که طی فرآیندی خاص، رنگ سبز خود را از دست داده و به رنگ سفید تبدیل شده است. این فرآیند ممکن است شامل استفاده از مواد شیمیایی یا فرآیندهای طبیعی باشد.

هل سفید دارای طعمی ملایم‌تر نسبت به هل سبز است و در برخی غذاها که نیاز به رنگ روشن دارند، مورد استفاده قرار می‌گیرد. از نظر خواص، هل سفید مانند هل سبز است.

هل سیاه (Black cardamom)

هل سیاه، که به نام‌های «هل باد»، «هیل غراب» و «قاقله کبار» نیز شناخته می‌شود، دارای طعمی دودی و تندتر نسبت به هل سبز است و بیشتر در غذاهای خاص و سنتی مورد استفاده قرار می‌گیرد. بزرگ‌ترین تولید‌کننده آن نباپل است. این نوع از انواع ادویه هم دانه محسوب شده، شبیه به بادام است و پس از خشک‌شدن به رنگ سیاه در می‌آید. هل سیاه برخلاف هل سبز کمتر به‌عنوان ادویه غذا استفاده می‌شود و بیشتر جنبه دارویی دارد.

ترپی نئول (Terpineol)، ترینین (Trenine)، فورمیک اسید (Formic Acid)، استیک اسید (Acetic Acid)مواد فعال آن هستند. این نوع از انواع ادویه، به بهبود هضم غذا کمک کرده و در درمان مشکلات گوارشی مانند نفخ و سوء هاضمه مؤثر است. هل سیاه دارای خواص ضد باکتریایی و ضد التهابی است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. مصرف آن می‌تواند به کاهش علائم بیماری‌های تنفسی مانند آسم و برونشیت کمک کند. در طب سنتی، از هل سیاه برای تقویت قلب و بهبود گردش خون نیز استفاده می‌شود.

گلرنگ (Safflower)

گلرنگ، با نام علمی Carthamus tinctorius، گیاهی یک‌ساله از خانواده کاسنیان است که گل‌های زرد تا نارنجی دارد و بومی ایران است. این گیاه در ایران با نام‌هایی مانند «کاجیره» نیز شناخته می‌شود. گل‌های خشک‌شده گلرنگ به‌عنوان رنگ‌دهنده طبیعی در غذاها و نوشیدنی‌ها استفاده می‌شوند و گاهی به‌عنوان جایگزین زعفران به کار می‌روند.

روغن استخراج‌شده از دانه‌های گلرنگ سرشار از اسیدهای چرب مفید مانند اسید لینولئیک است که برای سلامت قلب و کاهش کلسترول مفید هستند، البته به‌دلیل داشتن امگا6 زیاد، نباید بیش‌ازحد از آن استفاده کرد. در طب سنتی، گلرنگ به‌عنوان ضد التهاب، تقویت‌کننده حافظه و بهبوددهنده سلامت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، مصرف دمنوش گلرنگ برای کاهش التهابات پوستی و دردهای عضلانی توصیه می‌شود. ​

میخک (Clove)

میخک، گل خشک‌شده درختی بومی جزایر ملوک در اندونزی است که طعمی تند و عطری قوی دارد. این ادویه در طب سنتی ایران با طبع گرم و خشک شناخته می‌شود و برای درمان مشکلاتی مانند سردرد، درد دندان، ضعف اعصاب و تقویت حافظه مورد استفاده قرار می‌گیرد. میخک دارای ترکیباتی مانند «اوژنول» است که خواص ضد التهابی و ضد باکتریایی دارد. همچنین، مصرف دمنوش میخک برای بهبود هضم، کاهش قند خون و تقویت سیستم ایمنی بدن مفید است. این گیاه در ترشی هم کاربرد دارد.

لیمو عمانی (Dried Lime) ​

لیمو عمانی، ادویه‌ای پرکاربرد در آشپزی ایرانی است این لیمو، در واقع لیمو ترش شیرازی است که پس از جوشاندن و خشک‌کردن، به رنگ قهوه‌ای تیره یا سیاه درمی‌آید و طعمی ترش و کمی تلخ دارد.

این ادویه به غذاها عطر و طعمی خاص می‌بخشد و به‌شکل کامل یا پودر‌شده در خورش‌هایی مانند قیمه و قرمه‌سبزی استفاده می‌شود. از خواص پودر لیمو عمانی می‌توان کمک به هضم غذا، تقویت سیستم ایمنی بدن و کاهش فشار خون اشاره کرد. برای حفظ کیفیت این ادویه، بهتر است آن را در ظرف دربسته و در جای خشک و خنک نگهداری کرد.​

فروشگاه کهیلا، لیمو عمانی را به‌صورت گرد لیمو عمانی و لیمو عمانی جهرم درجه یک عرضه می‌کند.

 وانیلا (Vanilla)

برخلاف تصور بسیاری از افراد، وانیلای اصل یک افزودنی غذایی مصنوعی نیست، بلکه یک نوع از انواع ادویه است. وانیلا، از تخمدان گیاهی مشابه با ارکیده اما از جنس وانیلا (vanilla) به دست می‌آید. این ادویه که پس از زعفران گران‌ترین نوع از انواع ادویه محسوب می‌شود، در ابتدای جداسازی از گیاه، سبز است و بوی خاصی ندارد. اما کشاورزان آن را تخمیر می‌کنند تا به رنگ سیاه درآمده و بوی مطلوبی پیدا کند. سپس آن را پودر کرده و با افزودنی‌های مختلف به بازار می‌فرستند. البته لازم به ذکر است که بسیاری از انواع وانیل که در بازار فروخته می‌شوند، طبیعی نبوده و در کارخانه به‌شکل مصنوعی ساخته شده‌اند.

۲–۱ درصد وانیلین ترکیب اصلی این ادویه است که سبب بوی خوش آن می‌گردد. این ادویه به‌دلیل عطر و طعم خاص خود، در تهیه انواع دسرها، شیرینی‌ها و نوشیدنی‌ها کاربرد دارد. وانیلا دارای خواص دارویی مانند بهبود عملکرد گوارش، تسکین استرس و تقویت سیستم عصبی است. برای حفظ کیفیت وانیلا، باید آن را در ظروف شیشه‌ای بدون منفذ و دور از نور و رطوبت نگهداری کرد.

پودر سیر (Garlic Powder)

پودر سیر یکی از انواع ادویه است که از خشک‌کردن و آسیاب‌کردن سیر تازه به‌ دست می‌آید. این ادویه به‌دلیل عطر و طعم خاص خود، در تهیه انواع غذاها، سس‌ها و چاشنی‌ها کاربرد دارد. پودر سیر نسبت به سیر تازه ماندگاری بیشتری دارد و استفاده از آن آسان‌تر است. از خواص پودر سیر می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، کاهش فشار خون و خواص ضد التهابی آن اشاره کرد.​

با تهیه پودر سیر با کیفیت، می‌توانید از این ادویه در انواع غذا استفاده کنید.

پودر پیاز (Onion Powder)

پودر پیاز از خشک‌کردن و آسیاب‌کردن پیاز به‌دست می‌آید و به‌عنوان جایگزینی برای پیاز تازه در غذاها استفاده می‌شود. این ادویه طعمی مشابه پیاز دارد و در تهیه غذاهایی مانند سوپ، خورشت و سس‌ها کاربرد دارد. پودر پیاز نسبت به پیاز تازه ماندگاری بیشتری دارد و استفاده از آن آسان‌تر است. از خواص پودر پیاز می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به هضم غذا و خواص ضد التهابی آن اشاره کرد.

خرید پودر پیاز با کیفیت، برای هر خانه و آشپزخانه‌ای ضروری است.

​

پودر گوجه (Tomato Powder)

پودر گوجه از خشک‌کردن و آسیاب‌کردن گوجه‌فرنگی به‌دست می‌آید و به‌عنوان جایگزینی برای رب گوجه در غذاها استفاده می‌شود. این ادویه طعمی مشابه گوجه‌فرنگی دارد و در تهیه غذاهایی مانند سوپ، خورشت و سس‌ها کاربرد دارد. پودر گوجه نسبت به رب گوجه ماندگاری بیشتری دارد و استفاده از آن آسان‌تر است. از خواص پودر گوجه می‌توان به تقویت سیستم ایمنی بدن، کمک به هضم غذا و خواص آنتی‌اکسیدانی آن اشاره کرد.​

پودر گوجه ارائه شده توسط کهیلا، بسیار باکیفیت است.

پودر سنجد (Elaeagnus Powder)

پودر سنجد از آسیاب‌کردن کامل میوه سنجد، شامل گوشت، پوست و هسته آن تهیه می‌شود. این پودر به‌دلیل داشتن ترکیباتی مانند کلسیم، فسفر، ویتامین‌های C و K، در تقویت استخوان‌ها و مفاصل مؤثر است. پودر سنجد در طب سنتی برای درمان آرتروز، پوکی استخوان و تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه می‌شود.

شما می‌توانید برای خرید پودر سنجد خالص و باکیفیت، از بخش ادویه فروشگاه کهیلا بازدید کنید.

ترخون خشک (Dried Tarragon)

ترخون خشک، ادویه‌ای معطر با برگ‌های باریک و طعمی تلخ و شیرین است که در آشپزی ایرانی و فرانسوی کاربرد دارد. این ادویه به‌صورت خشک‌شده در غذاهایی مانند مرغ، ماهی و سس‌ها استفاده می‌شود. ترخون خشک حاوی ترکیباتی مانند آنتی‌اکسیدان‌ها و ویتامین‌ها است که به بهبود هضم غذا و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند.​

مرزه خشک (Dried Summer Savory)

مرزه خشک، گیاهی با طعم تند و تلخ، دارای ساقه‌های متعدد و به رنگ مایل به قرمز، در تهیه غذاهایی مانند خورش‌ها و سوپ‌ها استفاده می‌شود. این ادویه به‌صورت خشک‌شده در آشپزی کاربرد دارد و به غذاها طعمی خاص می‌بخشد. مرزه خشک دارای خواصی مانند ضدعفونی‌کنندگی و کمک به هضم غذا است.​

نعناع خشک (Dried Mint)

نعناع خشک، از خشک‌کردن برگ‌های نعناع تازه به‌دست می‌آید و به‌عنوان ادویه‌ای معطر در غذاهایی مانند آش، ماست و سالاد استفاده می‌شود. این ادویه به غذاها طعمی تازه و خنک می‌بخشد. نعناع خشک دارای خواصی مانند کمک به هضم غذا و تسکین سردرد است.​ نام علمی نعناع Mentha است.

پودر انبه (Mango Powder)

پودر انبه، از خشک‌کردن و آسیاب‌کردن میوه انبه تهیه می‌شود و در تهیه غذاهایی مانند سوپ‌ها، خورش‌ها و دسرها استفاده می‌شود. این پودر به غذاها طعمی ترش و شیرین می‌بخشد. پودر انبه دارای خواصی مانند کمک به هضم غذا و تقویت سیستم ایمنی بدن است.​

گل محمدی

گل محمدی (Rosa damascena)، یکی از گونه‌های معطر گل رز، در ایران باستان کشت می‌شده و امروزه نیز در مناطقی مانند کاشان و لاله‌زار کرمان به‌طور گسترده پرورش می‌یابد. این گل دارای گلبرگ‌های صورتی‌رنگ و عطری دل‌انگیز است که در صنایع مختلفی مانند گلاب‌گیری، عطرسازی و تولید اسانس کاربرد دارد.

گل محمدی در تهیه دمنوش‌ها، مرباها، شیرینی‌ها و به‌عنوان ادویه‌ای معطر در غذاهای سنتی ایرانی استفاده می‌شود. پودر گل محمدی، حاصل آسیاب گلبرگ‌های خشک‌شده، به‌عنوان طعم‌دهنده‌ای طبیعی در غذاها و دسرها به کار می‌رود.

این گل به‌دلیل داشتن ترکیباتی مانند فلاونوئیدها و آنتی‌اکسیدان‌ها، در طب سنتی برای تقویت قلب، کاهش استرس و بهبود عملکرد گوارش توصیه می‌شود. همچنین، استفاده از گل محمدی در محصولات آرایشی و بهداشتی به‌دلیل خواص ضد التهابی و مرطوب‌کنندگی آن رایج است.​

واسابی (Wasabi)

واسابی، ریشه‌ای سبزرنگ و بومی ژاپن است که طعمی تند و مشابه خردل دارد و به آن ترب ژاپنی هم می‌گویند. این ادویه بیشتر در کنار سوشی و غذاهای دریایی مصرف می‌شود و به‌دلیل خواص ضد باکتریایی خود، به بهبود هضم و تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند. واسابی همچنین دارای ترکیباتی است که می‌توانند به کاهش التهاب و بهبود سلامت دهان و دندان کمک کنند. به‌دلیل دشواری در کشت واسابی و قیمت بسیار زیاد آن، اغلب محصولات موجود در بازار ترکیبی از ریشه‌های دیگر با رنگ و طعم مشابه هستند.​

 

خلاصه مقاله

انواع ادویه‌ها قسمت‌های خشک‌شده گیاهان مانند دانه، ریشه، پوست، برگ یا میوه هستند که به‌دلیل ترکیبات شیمیایی خاص مانند روغن‌های فرار، طعم، عطر یا خواص دارویی دارند. برخلاف طعم‌دهنده‌های مصنوعی، ادویه‌ها طبیعی و معمولاً خشک مصرف می‌شوند. تاریخچه ادویه‌ها به هزاران سال پیش بازمی‌گردد و تجارت آن‌ها مسیرهای تجاری جهانی را شکل داد.

ادویه‌ها از نظر منشأ به دانه (گشنیز، زیره، خردل)، میوه (فلفل سیاه، رازیانه)، پوست (دارچین)، ریشه (زنجبیل، زردچوبه)، برگ (ریحان، نعناع) و گل (زعفران، میخک) تقسیم می‌شوند. معروف‌ترین ادویه‌ها شامل دارچین، زردچوبه، زعفران، آویشن، فلفل سیاه، گلپر، پول بیبر، اورگانو، برگ بو، پاپریکا، زنجبیل، زیره سبز، زیره سیاه، رازیانه، انیسون، تخم شنبلیله، تخم شوید، تخم گشنیز، جوز هندی، خسرودار، زینیان، سماق، سیاه‌دانه، فلفل بهار، فلفل قرمز، فلفل چیلی، فلفل سبز، فلفل سفید، هل سبز، هل سفید، هل سیاه، گلرنگ، لیمو عمانی، وانیل، پودر سیر، پودر پیاز، پودر گوجه، پودر سنجد، ترخون خشک، مرزه خشک، نعناع خشک، پودر انبه، گل محمدی و واسابی هستند که هر یک کاربردهای آشپزی و خواص دارویی منحصربه‌فردی دارند.